28/3/13

ΣΑΜΙΑΚΗ ΑΤΜΟΠΛΟΪΑ

             Σύνθεση με ξύλο, καμβά,παλιά αφίσα με  δρομολόγια πλοίων, υγρό γυαλί.

Η ανακάλυψη μιας παλιάς αφίσας με τα δρομολόγια των πλοίων σ' ένα παλαιοπωλείο της Σάμου ενέπνευσε αυτό το έργο μου, μα και την ενασχόλησή μου με την ιστορία της ακτοπλοΐας της Σάμου.
Το πρόβλημα της συγκοινωνίας του νησιού μου στις μέρες μας είναι πιο έντονο από ποτέ. Αραιά δρομολόγια με παλιά καράβια και πανάκριβα εισιτήρια καθιστούν τις 12 με 14 ώρες ταξιδιού από τον Πειραιά για Σάμο μια σύγχρονη Οδύσσεια. Είναι κρίμα και ντροπή για ένα νησί με τόσο πλούσια ναυτιλιακή ιστορία...



    Μέχρι τη δεκαετία του 1870 τα σαμιακά ιστιοφόρα έπλεαν ανάμεσα στο νησί και στα διάφορα λιμάνια της Μεσογείου και της Ερυθράς θάλασσας, μεταφέροντας εμπορεύματα και δίνοντας εργασία σε εκατοντάδες  Σάμιους  (ναυπηγούς, πλοιάρχους, ναύτες, εργάτες λιμανιών και αχθοφόρους).
    Τα ταξίδια όμως με τα ιστιοφόρα ήταν δύσκολα, ιδιαίτερα κατά τους χειμερινούς μήνες, λόγω καιρικών συνθηκών και γιατί ελλόχευε πάντα ο κίνδυνος των πειρατών που δρούσαν σε διάφορες περιοχές του ανατολικού Αιγαίου.`Ήταν  συγχρόνως και χρονοβόρα.
 Σταδιακά όμως οι ευρωπαίκές ατμοπλοικές εταιρείες άρχισαν να διεισδύουν στο εμπόριο του νησιού. Το 1868 η αγγλική γραμμή Μικρά Ασία αρχίζει να προσεγγίζει το νησί και μια δεκαετία μετά η εταιρεία του αυστριακού Λόυδ καθιέρωσε κανονικό δρομολόγιο μεταξύ Σμύρνης και του Λιμένα Βαθέος με ενδιάμεσους σταθμούς τη Χίο και τον Τσεσμέ. Στην αρχή το ατμόπλοιο κατέπλεε κάθε Σάββατο από τη Σμύρνη παρέμενε στο νησί για 18 ώρες και επέστρεφε στη Σμύρνη τη Δευτέρα. 
Στο διάστημα 1880-88 χρηματιστές του νησιού πήραν την πρωτοβουλία να ιδρύσουν μια ανώνυμη ατμοπλοϊκή εταιρεία διαθέτοντας ως  αρχικό κεφάλαιο το ποσό των 7.500 τουρκικών λιρών. Αυτή η προσπάθεια όμως καταπνίγηκε από τον έντονο ανταγωνισμό των ευρωπαϊκών εταιρειών -κυρίως αυστριακών και αγγλικών-που έλεγχαν την κίνηση του εμπορίου.  
 Το 1882 η ατμοπλοϊκή εταιρεία "Ζόλεη, Κουρμούλη, Βίκτωρ" συνέδεσε το νησί με την παλαιά και νέα Φώκια, το Τζάνταρλι, το Δικιλή  και μ άλλα λιμάνια. `Αλλη ατμοπλοϊκή εταιρεία που εξυπηρέτησε πολύ τις θαλάσσιες συγκοινωνίες ήταν η εφοπλιστική του `Έλληνα εκ Συρίας Χατζή Δαούζ Φαρκούχ, από το 1894 με την ονομασία Εταιρεία Αρχιπελάγους. Τα πιο γνωστά πλοία της: «Μαρία», Κωνσταντίνος», «Αλεξάνδρεια», «Σοφία» "Αλέξανδρος», «Ολυμπία», «Νικόλαος",  "Αγγελική" και "Αιγαίον".
Η Σαμιακή ατμοπλοΐα  ξεκίνησε το 1902. Μέχρι το 1902 κανένα Σαμιώτικο ατμόπλοιο δεν υπήρχε, παρά τις συστάσεις του ηγεμόνα Ι. Γκίκα από το 1885 ν’ ασχοληθούν με την ατμοπλοΐα.Το πλοίο Αλέξανδρος Μαυρογένης (κατόπιν Λυκούργος ) αγοράστηκε από την Σαμιακή κυβέρνηση και πήρε το όνομα του ηγεμόνα του νησιού.  Το όνομα Λυκούργος του δώθηκε το 1903 για να τιμηθεί ο Λυκούργος Λογοθέτης. `Εκανε τακτικά δρομολόγια από Πειραιά , Σάμο, Ρόδο με σταθμό στη Σύρα. Το 1910-11 στη Σάμο έφταναν τα πλοία της Ολλανδικής Ατμοπλοϊκής Εταιρείας με προσεγγίσεις στη Σμύρνη και προαιρετικά  στο Ναύπλιο, το Γύθειο, την Πάτρα και από εκεί με ανταποκρίσεις  για Άμστερνταμ και Ρόττερνταμ. Μετά το 1912, δηλαδή μετά την ένωση με τη μητέρα  Ελλάδα είχε τακτική και άμεση επικοινωνία με τα κυριώτερα λιμάνια της Ανατολικής Μεσογείου. 
Μετά το 1930 και μέχρι την κήρυξη του Β' Παγκοσμίου πολέμου η Σάμος εξυπηρετήθηκε άριστα με τα πλοία της Σαμιακής Ατμοπλοΐας Υιών Δ. Ιγγλέση ΑΕ, Σάμος, Φρίντων, Αλμπέρτα κ.ά. καθώς και από την Ατμοπλοΐα Ιωάννη Τόγια με τα πλοία `Ελση, Σοφία Τόγια, Κωστάκης Τόγιας κ.ά. που εκτελούσαν τη γραμμή Σάμου- Ικαρίας- Κυκλάδων-Πειραιά, καθώς και με πλοία άλλων εταιρειών μέχρι το 1940 που κηρύχτηκε ο πόλεμος. 

Πηγές: H Σάμος από τα βυζαντινά χρόνια μέχρι σήμερα. τομ.β'
Η ζωή  στη Σάμο Μ. Νικολαΐδης εκδ Γρηγόρης
nautilia.gr

15 σχόλια:

eleni είπε...

Ιζα,είναι υπέροχο έργο!
Αξιοποίησες τέλεια την παλιά αφίσα με τη ζωγραφική!
Φιλιά!

Mariela είπε...

Τι γίνεται εδώ;; μπήκα είδα, σχολίασα και μετά ξαναμπαίνω και βλέπω κείμενο, αλλά το σχόλιο μου πουθενά...
δεν πειράζει, πολύ ενδιαφέροντα αυτά που γράφεις, το έργο μου αρέσει ιδιαίτερα, έχει κάτι το νοσταλγικό!!
πολλά φιλιά

MYSTELIOS είπε...

Πολύ ενδιαφέρον και εξαιρετική η έμπνευση σου !!!
Καλή συνέχεια !!!

IZA είπε...

Ελένη μου χαθήκαμε. Ελπίζω να είστε όλοι καλά. Αξιοποίησα και ένα ακόμα από εκείνα τα παλιά ξύλα (αν θυμάμαι) με τρύπες από καλούπια που είχα βρει στα σκουπίδια. Εδώ πειραματίστηκα με πολλά μέσα που εσύ πρέπει να τα ξέρις. Πρώτα χρησιμοποίησα μια φωτογραφία από παλιό τεύχος του National Geographic που την επεξεργάστηκα με CitraSolve και ακρυλικά. Την κόλλησα σε καμβά και έκλεισα το κενό του ξύλου καλά κι έριξα αρκετό υγρό γυαλί κι έτσι αναδείχτηκαν τα χρώματά του.

IZA είπε...

Μαριέλα μου υπήρξε κάποιο πρόβλημα. Η ανάρτηση ανέβηκε κατά λάθος ενώ δεν ήταν έτοιμη ακόμα. `Ετσι τη διέγραψα κι ανέβασα καινούρια, αλλά μαζί χάθηκε και το σχόλιό σου. Χαίρομαι πολύ που σου αρέσει. Να είσαι καλά.

IZA είπε...

ART-TRAVELLER και το δικό σου πρώτο σχόλιο χάθηκε. Γι' αυτό σ' ευχαριστώ διπλά που έγραψες δυο φορές το τόσο ευγενικό σου σχόλιο.

Dinos-Art είπε...

Τέχνη και ιστορία, τι όμορφα τα έδεσες Μαρία μου!!!
Πολλά και ενδιαφέροντα πράγματα μπορεί να δημιουργήσει ο καλλιτέχνης με μεικτή τεχνική και συνεχή πειραματισμό. Υλικά που άλλοι πετάνε ή προσπερνάνε μπορεί να γίνουν τέχνη στα χέρια του καλλιτέχνη.
Μας έλειψες και χάρηκα πολύ που σε άκουσα ξανά. Φιλιά στον Δημήτρη και τα γλυκά σου κοριτσάκια, που τώρα, μετά από τόσον καιρό που έχουμε να τα δούμε, θα έγιναν κοπελάρες.

IZA είπε...

Ντίνο μου προσπάθησα να παντρέψω δυο μεγάλες μου αγάπες. Την αρχειακή έρευνα και τη ζωγραφική. Η ικανοποίηση που πάιρνω έτσι, είναι διπλή.

Poet είπε...

Μου άρεσε κι εμένα η ανάρτησή σου, Μαρία μου, και προσυπογράφω το σχόλιο του Ντίνου. Μπράβο και καλή συνέχεια.

Ομολογώ ότι, με το «κοπελάρες» του Ντίνου και το δικό σου «παντρέψω», προς στιγμήν μπερδεύτηκα. Είναι όμως μικρές ακόμη.

IZA είπε...

Τόλη μου καλησπέρα. Ε,όχι και να τις παντρέψω από τώρα. Μεγάλωσαν μα όχι και τόσο πολύ. Να είσαι καλά και σ΄ευχαριστώ πολύ για τα καλά σου λόγια.

BIKY είπε...

Υπέροχο !!

55fm είπε...

Σε βρίσκω πολύ προχωρημένη Μαρία μου και σε απολαμβάνω!
Φιλιά πολλά και κανόνισε να τα πούμε από κοντά κάποια στιγμή!

IZA είπε...

`Ολγα μου χαθήκαμε. Θα σε πάρω τηλέφωνο οπωσδήποτε να τα πούμε από κοντά. Σας πεθύμησα. Φιλιά.

55fm είπε...

Πάρε με όποτε μπορείς έχω χάσει το τηλέφωνό σου.Φιλιά!

Giorgos Varvakis είπε...

Εξαιρετικό ...ένα χρόνο πίσω!!!
Δεν το είχα δει :)
Έψαχνα σήμερα για "ΣΑΜΙΑΚΗ ΑΤΜΟΠΛΟΪΑ" και βρέθηκα εδώ!!!!
Πολύ όμορφη σύνθεση και πολύ ενδιαφέρουσες πληροφορίες Μαρία!!!
Είναι αυτό που λέω, ότι "τίποτα δεν πάει χαμένο" στο blogging και είναι ορατό σε όλους.
Καλό μεσημέρι :)